Kruis

kruis

In muzieknotatie is een kruis het teken waarmee een noot een halve toon verhoogd wordt. Een kruis bestaat uit twee dunne verticale strepen en twee vettere schuine strepen daar doorheen. Kruisen kunnen voorkomen als:

• systematische voortekens (vooraan de notenbalk);
• toevallige verhogingen;
• waarschuwing - strikt genomen overbodig, maar verduidelijkend.

noot	verhoging	notatie	enharmonisatie
C	Cis	C#	Db
Cis	Cisis	C##	D
D	Dis	D#	Eb
Dis	Disis	D##	E
E	Eis	E#	F
Eis	Eisis	E##	F#
F	Fis	F#	Gb
Fis	Fisis	F##	G
G	Gis	G#	Ab
Gis	Gisis	G##	A
A	Ais	A#	Bb
Ais	Aisis	A##	B
B	Bis	B#	C
B#	Bisis	B##	C#

Alle kruisen als vaste voortekens hebben een eigen plek op de toonladder. Met zeven kruisen zijn alle plaatsen op de notenbalk verhoogd. Meer dan zeven kruisen zul je nooit tegenkomen (het zouden dubbelkruisen worden).

In de bassleutel komen alle kruisen een lijn lager terecht.

De altsleutel geeft de kruisen weer tussen de viool- en bassleutel in.

In de tenorsleutel worden kruisen anders neergezet dan bij de vioolsleutel, bassleutel en altsleutel: